Martin van Putten
Het gebrek aan geneesmiddelen in Nederland heeft het afgelopen jaar een historisch hoogtepunt bereikt, zo meldt de KNMP, de apothekersorganisatie. Ongeveer vijf miljoen mensen die medicijnen gebruiken, hebben de gevolgen hiervan in 2023 ondervonden. Ondanks het feit dat de tekorten gedurende het jaar al toenamen, benadrukt voorzitter Aris Prins dat de omvang van het probleem alarmerend is.
Volgens Prins is het niet langer vanzelfsprekend voor patiënten dat de benodigde medicatie beschikbaar is, en dit wordt door hem als een droevige constatering gezien. Vele patiëntengroepen werden gedwongen om het afgelopen jaar over te stappen op alternatieve medicijnen vanwege ontstane tekorten, wat leidde tot onrust. Zo moesten bijvoorbeeld mensen die diazepam of temazepam gebruikten voor angst, spanningen en slapeloosheid, overschakelen naar andere middelen.
De tekorten aan verschillende soorten antibiotica zijn nog steeds actueel en bemoeilijken de bestrijding van infecties, waarschuwt de KNMP. Zelfs medicijnen die op een ‘rode lijst’ staan, wat aangeeft dat ze in principe niet mogen worden vervangen, blijken in de praktijk niet altijd beschikbaar, wat Prins zeer betreurenswaardig noemt.
Het Farmanco-systeem van KNMP, dat gedurende het hele jaar de cijfers bijhoudt, heeft vorig jaar 2292 tekorten geregistreerd, aanzienlijk meer dan het voorgaande jaar toen er 1514 tekorten werden gemeld. Het gemiddelde tekort duurde het afgelopen jaar 107 dagen, vergeleken met een gemiddelde duur van 91 dagen in 2022.
De oorzaken van medicijntekorten liggen vaak bij problemen bij fabrikanten, zowel op het gebied van productie, distributie als kwaliteitscontrole. Daarnaast spelen economische redenen een rol, waarbij Nederland voor fabrikanten geen aantrekkelijk afzetgebied is vanwege lage prijzen en een beperkt inwoneraantal.
De apothekers stellen verschillende oplossingen voor om de tekorten te verminderen. Ze benadrukken dat Nederland en Europa te afhankelijk zijn geworden van buitenlandse leveranciers en pleiten voor meer lokale productie van medicijnen. Daarnaast dringt de KNMP aan op aanpassingen in het medicatiebeleid van zorgverzekeraars, met name met betrekking tot het preferentiebeleid. Ze suggereren dat er meer ruimte moet komen op de markt, zodat vergelijkbare medicijnen vaker vergoed worden, zelfs als dat niet strikt medisch noodzakelijk is volgens de arts.